TAHUKAH anda penyusuan susu badan secara eksklusif telah
terbukti sebagai satu bentuk kawalan kontraseptif semulajadi yang baik dan
berkesan.
Seperti yang dijelaskan oleh Pakar Perunding Pusat Pakar
Wanita Bangsar, Dr. Kamaljit Kaur Manoche, kajian menunjukkan bahawa penyusuan
boleh menghalang peluang kehamilan secara berkesan sehingga 98 peratus meskipun
kadar kejayaan itu melibatkan kriteria tertentu.
Sekiranya mahu memastikan anda tidak hamil dalam tempoh
penyusuan susu badan eksklusif itu, cuba amalkan kaedah laktasi amenorea (LAM)
selain memahami bahawa penyusuan (pengeluaran susu ibu) akan menyebabkan
amenorea (kekurangan haid).
Syarat LAM akan dipenuhi sekiranya bayi anda berusia bawah
enam bulan, tempoh haid ibu tidak kembali melebihi 56 hari berturut-turut dan
ibu memastikan bayi disusukan mengikut permintaan bayi, samada pada waktu siang
atau malam hari.
Bagaimanapun, kajian menunjukkan kadar kehamilan masih boleh
meningkat kepada tujuh peratus apabila bayi mencecah usia lebih enam bulan.
"Ini bermakna, anda tidak digalakkan untuk hanya
bergantung kepada penyusuan eksklusif untuk mencegah kehamilan, sebaliknya
dicadang menggunakan juga kaedah kontraseptif yang lain," tambah pakar
perunding berkenaan.
Antara kaedah yang baik untuk digunakan dalam tempoh
penyusuan badan itu ialah kaedah pil perancang progestogen atau kaedah
kontraseptif halangan seperti kondom.
FAHAMI ILMU
Biar apapun kaedah yang menjadi pilihan pasangan suami
isteri untuk mengelak kehamilan, Pakar Obstetrik dan Ginekologi itu lebih
menekankan kepentingan kesedaran dan pengetahuan mengenai perancangan keluarga.
"Setiap rakyat Malaysia tanpa mengira usia, jantina,
agama, status perkahwinan mahupun demografi perlu tahu dan sedar akan
kepentingan kontraseptif dan perancangan keluarga," saran beliau.
Sayangnya, ramai orang yang merasa terlalu bimbang dengan
risiko penggunaan kontraseptif sedangkan pada masa yang sama ramai pula yang
tidak menimbangkan risiko atau bahaya kehamilan.
Justeru, demi mewujudkan kesedaran yang lebih baik serta
penerimaan awam terhadap kaedah perancangan keluarga, masyarakat perlu bersikap
lebih terbuka dalam isu ini.
Walaupun fungsi utama kontraseptif adalah untuk mencegah
kehamilan, beliau berpendapat bahawa ia juga mempunyai fungsi untuk
meningkatkan tahap kesihatan wanita.
Ini termasuk memperbaiki dan melancarkan haid, mengurangkan
risiko anemia, mengurangkan risiko kanser rahim dan ovari, mengurangkan risiko
sista ovari serta gangguan dysphoric pra-haid.
Dr. Kamaljit turut menjelaskan bahawa beberapa fakta yang
perlu diketahui serta mitos berkaitan kontraseptif terutamanya pil perancang
keluarga yang agak kerap didengari.
MITOS POPULAR
Antara fakta penting ialah statistik menunjukkan
sekurang-kurangya 340,000 wanita meninggal dunia setiap tahun akibat masalah
berkaitan kehamilan serta kehamilan itu sendiri.
"Sedangkan isu itu boleh diatasi dengan pengetahuan dan
perancangan keluarga yang betul," kata beliau.
Sekitar 1.5 juta wanita pula berhadapan dengan risiko hilang
keupayaan selepas hamil atau bersalin, yang mana isu ini juga boleh diatasi
dengan nasihat doktor dan membuat perancangan keluarga yang teliti.
Kajian juga mendapati bahawa pil perancang keluarga bukan
sahaja mampu menghalang kehamilan dengan berkesan, malah ia mampu membantu
melindungi wanita daripada risiko kanser ovari dan endometrium.
Antara mitos popular berkaitan dengan pil perancang keluarga
ialah ia menyebabkan kanser, penyakit kemurungan dan penambahan berat badan.
Bagaimanapun, Dr. Kamaljit menafikan kebenaran mitos ini
memandangkan tiada bukti saintifik mahupun kajian klinikal yang dapat menyokong
dakwaan itu.
Tambahnya lagi, ada juga yang berpendapat, tiada salahnya
sekiranya anda terlepas rutin pengambilan pil di akhir pek atau melangkau
pengambilan pil di tengah-tengah pek kitaran, sedangkan ini juga tidak benar.
"Untuk mendapatkan kesan pil yang efektif, ia mesti
diambil sepanjang kitaran yang ditetapkan dan melangkau rutin pil biarpun di
mana anda berada pada kitaran itu boleh membuatkan anda hamil," jelas
beliau.
Mengenai kepelbagaian jenis pil perancang, beliau
menjelaskan terdapat dua pilihan iaitu samada gabungan dua jenis hormon iaitu
Estrogen dan Progestogen ataupun yang hanya mengandungi hormon Progestogen.
Oleh itu, beliau berharap agar wanita yang mahu memulakan
pengambilan pil perancang berbincang dahulu dengan doktor sebelum membuat
keputusan.
Satu lagi mitos yang sering didengar ialah penggunaan kondom
akan membuatkan hubungan seks menjadi hambar dan tidak menyeronokkan untuk
lelaki, tetapi bagi beliau, ia hanyalah satu persepsi yang juga dikira palsu.
KEPENTINGAN KONTRASEPTIF
Sebenarnya, amalan perancangan keluarga mempunyai peranan
penting lain selain keperluan mengawal saiz penduduk dunia yang terlalu pesat,
iaitu untuk mengurangkan risiko kematian dan meningkatkan taraf kesihatan ibu.
Terdapat kira-kira 185 juta kehamilan setiap tahun, namun
malangnya sekitar 40 peratus adalah kehamilan yang tidak dikehendaki dan lebih
malang lagi, satu daripada empat kehamilan tidak sengaja itu telah digugurkan.
Menggugurkan kehamilan adalah lebih berisiko terutama jika
tidak melalui doktor bertauliah, lantas menjadikan penggunaan alat pencegah
kehamilan sesuatu yang penting buat pasangan.
Apatah lagi, Dr. Kamaljit berpendapat bahawa dari dalam
aspek memperkasakan wanita, kehamilan sepatutnya adalah satu fasa yang
dikehendaki oleh seseorang wanita, yang memerlukannya bersedia dari segi
psikologi, fizikal dan mental.
Beliau turut mencadangkan penggunaan alat pencegahan
kehamilan yang selamat untuk para wanita berorientasikan kerjaya yang mahu
mencapai kejayaan sebelum memulakan keluarga.
Dari sisi yang lain pula, kontraseptif selamat juga menjadi
keperluan dalam menangani isu kebimbangan dalam sosio-ekonomi.
"Misalnya, wanita dari golongan berpendapatan rendah
yang sudah tentu turut berhadapan dengan masalah peningkatan kos sara hidup
perlu menimbang keperluan kontraseptif supaya mereka tidak hamilkan anak yang
tidak mampu mereka sara," jelasnya.
Bagi pasangan yang mempunyai ramai anak pula, merancang
keluarga membolehkan mereka menjarakkan usia antara anak supaya kesihatan ibu
dan anak dapat dijaga dengan lebih sempurna, selain baik untuk perkembangan
anak yang sedia ada.
Untuk pelajar sekolah pula, beliau menekankan kepentingan
pendidikan seks yang komprehensif, kaunseling serta akses kepada perkhidmatan
kesihatan reproduktif termasuk ilmu berkaitan penggunaan kontraseptif.
Ini bagi mengurangkan kes kehamilan pada usia remaja yang
sudah pasti mempunyai risiko yang lebih tinggi untuk menghadapi pelbagai
masalah kesihatan seperti kelahiran pramatang, bayi tidak cukup berat serta
kematian bayi.
Bagi golongan yang menghadapi masalah kesihatan seperti
sakit jantung dan buah pinggang juga disaran mengamalkan teknik pencegahan
kehamilan memandangkan mereka dianggap berisiko tinggi sekiranya hamil.
"Laporan
menunjukkan bahawa kematian ibu boleh dicegah sehingga 73 peratus sekiranya
mereka tidak mengambil risiko untuk hamil," tambah beliau.
Kontraseptif juga boleh digunakan sebagai cara untuk
membetulkan isu obstetik dan ginekologi tertentu seperti sindrom ovari
polisistik (PCOS) asalkan seseorang itu mendapatkan nasihat dokktor. -
Catat Ulasan